Dogodilo se na današnji dan...

[adacta]

Događaji

43. p.n.e. - Oporučni glavni nasljednik i Cezarov usvojeni sin Gaj Julije Cezar Oktavijan, vojskovođa Marko Aurelije i raniji vođa konjanika Aemilius Lepidus sklopili su u Bologni trojni savez - trijumvirat. Taj drugi trijumvirat u historiji Rimskog Carstva dobio je od Senata pune ovlasti na pet godina kako bi u njegovu korist riješio građanski rat koji je izbio nakon Cezarova ubojstva.
1444. - Turska vojska pod vodstvom sultana Murata II pobjeđuje križare u bici kod Varne.
1790. - Prvi put donesena hrizantema u Evropu (Englesku) iz Kine.
1889. - Washington postao 42. država SAD-a.
1911. - Veliki požar zahvatio Visoko, koji je tom prilikom uništio 450 kuća i ostalih objekata.
1918. - Njemačka potpisala kapitulaciju i time okončan Prvi svjetski rat.
1945. - Na prvim poslijeratnim izborima izabrana Ustavotvorna skupština Demokratske Federativne Jugoslavije.
1975. - Angola dobila nezavisnost od Portugala.

Rođeni

1821 - Fjodor Mihailovič Dostojevski, ruski romanopisac, novelist i publicist
1974 - Leonardo Di Caprio, poznati američki glumac

Umrli

1855 - Sören Kierkegaard, danski filozof
1917 - Liliuokalani, posljednja kraljica Havaja
2004 - Jaser Arafat, palestinski političar i vođa

[adacta]

Događaji

1910. - Izvedena je prva filmska akrobacija: čovjek iz balona u plamenu skočio je u rjeku Hadson
1918. - Dan posle kapitulacije Njemačke u Prvom svjetskom ratu i abdikacije cara Karla I proglašena prva austrijska republika.
1920. - Potpisan Rapalski ugovor kojim Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, pod pritiskom Velike Britanije i Francuske, ustupa Italiji Istru, Julijsku krajinu, Zadar i ostrva Cres, Lošinj, Lastovo i Palagružu, kasnije i Rijeku.
1927. - Lav Trocki isključen iz boljševičke partije, a Staljin postao neprikosnoveni lider SSSR-a. Trocki interniran u Alma Atu, potom 1929. prognan iz zemlje, a 1940. po nalogu Staljina ubijen u Meksiku.
1933. - Urađena je prva fotografija čudovišta iz Lok Nesa.
1933. - Nacional-socijalistička radnička partija Adolfa Hitlera dobila izbore i preuzela vlast u Njemačkoj.
1944. - Potopljen "Tirpic", posljednji veliki ratni brod nacističke Njemačke, u fjordu Tromzo na sjeveru Norveške.
1948. - Japanski sud za ratne zločine osudio na smrt bivšeg premijera, generala Hideki Tođoa, i još šest japanskih vođa u Drugom svjetskom ratu.
1969. - Ruski pisac Aleksandar Solženicin izbačen iz Saveza sovjetskih pisaca zbog žestokih kritika staljinizma u romanu "U prvom krugu".
1974. - Južna Afrika suspendovana iz Generalne skupštine UN zbog politike aparthejda.

2001. - 260 poginulih u avionskoj nesreći avio-kompanije American Airlines nedaleko od New Yorka.
2004. - Trajan Boseku, gradonačelnik Bukurešta, izabran za predsjednika Rumunije.

Rođeni

1834 - Aleksander Porfirjevič Borodin, ruski kompozitor, hemičar i medicinar
1840 - Auguste Rodin, francuski kipar
1842 - John William Strutt Rayleigh, engleski fizičar
1882 - Giuseppe Borgese, italijanski književnik
1896 - Nima Yushij, iranski pjesnik
1929 - Grace Kelly, američka glumica i monegaška princeza
1945 - Neil Young, kanadsski muzičar
1961 - Nadia Comăneci, rumunska atletičarka
1975 - Dario Šimić, hrvatski nogometaš
1978 - Alexandra Maria Lara, rumunsko-njemačka glumica

Umrli

2003 - Jonathan Brandis, američki glumac

[adacta]

Događaji

1887. - Sukobi u centru Londona, kasnije nazvani krvava nedjelja.
1907 - Paul Cornu pokrenuo prvi helikopter.
1921. - Premijera filma "Šeik", koji je Rudolfu Valentinu donio slavu.
1945. – Charles de Gaulle izabran za predsjednika Francuske.
1970. - U istočnom Pakistanu ciklon brzine 190 km/h izazvao plimni val koji je odnio 300.000 ljudskih života. Više od tri miliona stanovnika izgubilo imovinu.
1994. - Šveđani na referendumu odlučili da se priključe Evropskoj uniji.


13. novembra 2008. godine bh. bokser Memnun Hadžić je osvojio bronzanu medalju na Evropskom prvenstvu u engleskom Liverpoolu. Ovaj superteškaš je predao meč u polufinalu Rusu Denisu Sergejevu, zbog obnovljene povrede u trećoj rundi. I pored poraza od objektivno kvalitetnijeg protivnika i prvog favorita turnira, Hadžić je ostvario historijski uspjeh samim plasmanom u polufinale jer je na taj način došao do bronzane medalje, prve u seniorskoj konkurenciji za BiH na Evropskim prvenstvima.

Za našu reprezentaciju ovo je najuspješnije učešće na Evropskom prvenstvu jer su pored Hadžića blizu osvajanja medalje bili Velibor Vidić (69 kg) i Darko Kučuk (81 kg) koji su minimalnim porazima zaustavljeni u četvrtfinalu te su ostvarili plasman od 5-8. mjesta.
Osvajanjem bronzane medalje na EP član BK Ilidža ostvario najveći poslijeratni uspjeh bh. boksa.

Pred 81 godinu otvoren je prvi tunel izgrađen pod vodom koji je imao mehaničku ventilaciju, spojivši New York i New Jersey, Holland tunel. Nakon uspjeha Snjeguljice, koja je kao prvi animirani cjelovečernji film postigla velik uspjeh osvojivši Oscara, Walt Disney ponovno je zadivio svijet premijerom Fantasie, još jednog dugometražnog animiranog filma. Rad talentiranih animatora prikazan je svijetu na današnji dan 1940. godine.

Čovjekov utjecaj na prirodu postajao je sve veći, pa je američki kemičar i meteorolog Vincent Schaefer uspio ostvariti svoj naum i natjerati oblak da počne sniježiti. Kemijska revolucija 'sijanjem' suhog leda u oblake odigrala se na Mount Greylocku u Massachusettsu 1946. godine.


Rođeni

354 - Aurelije Augustin, kršćanski svetac i filozof
1312 - Edward III, engleski kralj
1943 - Roberto Boninsegna, italijanski nogometaš
1955 - Whoopi Goldberg, američka glumica
1959 - Hari Kostov, makedonski političar i državnik


Umrli

1619 - Lodovico Carracci, italijanski slikar
1868 - Gioacchino Rossini, italijanski kompozitor
1974 - Vittorio De Sica, italijanski filmski režiser i glumac

[adacta]

Događaji

1851. - U SAD-u prvi puta štampan roman Moby-Dick Hermana Melvillea.
1889. - Novinarka Nellie Bly (Elizabeth Cochrane) započela uspješan pokušaj putovanja oko svijeta u manje od 80 dana.
1910. - Prvi put jedan avion uzletio sa palube broda.
1918. - Čehoslovačka postala republikom .
1922. - BBC započeo s radio emitiranjem u Velikoj Britaniji.
1969. - NASA lansirala Apollo 12, drugu misiju na Mjesec predvođenu ljudskom posadom.
1971. - Mariner 9 stigao do Marsa.
1982. - Lech Wałęsa, vođa poljskog pokreta Solidarnost, oslobođen nakon 11 mjeseci zatočeništva blizu ruske granice.
1985. - Erupcija vulkana Nevado del Ruiz uzrokovala smrt 23 000 ljudi u gradu Armero, Kolumbija.
1991. - Kambodžanski princ Norodom Sihanouk vratio se u Phnom Penh nakon što je bio 13 godina u egzilu.
2001. - Napad na Afganistanu: Saveznici ulaze u glavni grad Kabul.
2003. - Otkriven Trans-neptunski objekt 90377 Sedna.

Rođeni

1650 - Vilim III, kralj Škota, Engleske i Irske
1719 - Leopold Mozart, njemačko-austrijski kompozitor
1840 - Claude Monet, francuski impresionist
1852 - Alfred Lichtwark, njemački pedagog umjetnosti
1889 - Džavaharlal Nehru, prvi indijski premijer
1889 - Taha Hussein, arapski književnik
1900 - Aaron Copland, američki kompozitor
1907 - Astrid Lindgren, švedska književnica za djecu (Pipi Duga Čarapa)
1909 - Joseph McCarthy, američki političar
1922 - Boutros Boutros-Ghali, egipatski politivar i generalni sekretar Ujedinjenih Nacija
1929 - Horst Janssen, njemački grafičar
1935 - Husein, jordanski kralj
1943 - Jim Cantalupo, šef "McDonalds"-a
1943 - Peter Norton, američki izumitelj softwarea
1948 - Charles, princ od Velsa, britanski prijestolonasljednik
1954 - Condoleezza Rice, američka političarka i ministrica vanjskih poslova
1972 - Edyta Gorniak, poljska pjevačica
1982 - Gradimir Crnogorac, bosanskohercegovački nogometaš


Umrli

1716 - Gottfried Wilhelm Leibniz, njemački filozof i mislilac
1831 - George Wilhelm Friedrich Hegel, njemački filozof

[adacta]

Događaji


1492. - Kristofor Kolumbo zabilježio prvu napomenu o duhanu u svom dnevniku. Duhan je inače tek u XVI vijeku prenesen iz Amerike u Evropu, a potom i na ostale kontinente.
1889. - Pedro II, brazilski car, abdicirao prilikom proglašenja republike.
1945. - Gabriela Mistral postala prva Latinoamerikanka koja je dobila Nobelovu nagradu za književnost.
1957. - Izborno tijelo za izbor reisu-l-uleme izabralo Sulejmana ef. Kemuru za reisu-l-ulemu Islamske zajednice.
2004. - Makedonski premijer Hari Kostov podnio ostavku zbog nesuglasica unutar vlade, naročito između ministara albanske i makedonske nacionalnosti.
2009. - Održani lokalni izbori na Kosovu, prvi izbori od proglašenja nezavisnosti u februaru 2008. godine

Vijetnamski rat je s preko milijun poginulih jedan od najsmrtonosnijih sukoba u modernoj ljudskoj povijesti i zapravo je riječ o dva rata: prvom, koji je Viet min vodio protiv francuskih kolonijalnih vlasti, i drugom za ujedinjenje sjevernog i južnog Vijetnama u kojem su glavnog neprijatelja predstavljale SAD. Godine 1955. počinje pristizanje američkih vojnih savjetnika koji su trebali osposobiti južnovijetnamsku vojsku za borbu protiv komunističke infiltracije sa sjevera, a 10 godina kasnije se više od pola milijuna američkih vojnika borilo u Vijetnamu. Amerikanci su zahvaljujući tehnološkoj premoći kontrolirali nebo i more, no teritorij Vijetnama nisu uspjeli podvrgnuti kontroli. Cijelo vrijeme trajanja rata Vietkong je održao sposobnost da napadne Amerikance. Usprkos "pobjedama u stotinama bitaka", Amerikanci su izgubili rat. Od samih početaka je njihova uloga u ratu kontroverzna, a ni sama američka politika nikada nije imala jasno definiran cilj zašto je zapravo u Vijetnamu. Prosječni američki vojnik u Vijetnamu imao je 19 godina, a u sukobima je poginulo više od 600.000 Vijetnamaca i 52.000 američkih vojnika. Rat je pokrenuo čitav niz reformi ljudskih i građanskih prava te izazvao građanske nemire u SAD. To se vrlo dobro vidjelo i 15. studenog 1969. kada se u Washingtonu okupilo između 250 i 500 tisuća demonstranata u mirnom prosvjedu protiv rata.

Tvrtka Intel je na današnji dan 1971. godine predstavila Intel 4004, prvi jednokomponetni komercijalni mikroprocesor. Dizajn cijelog projekta je započeo u travnju 1970. godine kada je Federico Faggin, talijanski fizičar zaposlen u Intelu kao šef projekta. Faggin je bio prvi dizajner poluvodičkih čipova koji je uspio integrirati cijelu centralnu jedinicu računala u jedan jedini poluvodički krug godine 1970.-1971. i time napravio prvi mikroprocesor na svijetu. U Intelu je stvorio novu metodologiju dizajna polisilicijskog zasuna koja prije nije postojala i doprinio je mnogim temeljnim izumima koji su omogućili stvaranje prvog mikroprocesora u jednom čipu. Masatoshi Shima, logički i softverski dizajner, asistirao je Fagginu i kasnije mu se pridružio u Zilogu, prvoj tvrtki specijaliziranoj isključivo za mikroprocesore.



Rođeni


1738 - William Herschel, engleski astronom
1862 - Gerhart Hauptmann, njemački dramski pisac
1889 - Emanuel II, posljednji portugalski kralj
1905 - Annunzio Paolo Mantovani, italijanski dirigent
1907 - Claus Graf Schenk von Stauffenberg, njemacki oficir, jedan od izvršioca (neuspjelog) atenata na Hitlera, 20. jula 1944.
1912 - Branko Belan, hrvatski filmski režiser, teoretičar filma, filmski i televizijski kritičar, romanopisac i novelist
1932 - Petula Clark, britanska glumica i pjevačica
1936 - Wolf Biermann, njemački kantautor
1944 - Joy Fleming, njemačka pjevačica
1945 - Anni-Frid Lyngstad (Frida), švedska pop-pjevačica (ABBA)
1954 - Aleksander Kwasniewski, poljski političar i državnik

Umrli


1280 - Albert Veliki, njemački filozof, teolog, svetac i biskup
1787 - Christoph Willibald Gluck, njemački kompozitor i dirigent
1808 - Mustafa IV, sultan Osmanlijskog carstva
1916 - Henryk Sienkiewicz, poljski književnik
1919 - Alfred Werner, švicarski hemičar
1950 - Agnes Repplier, američka književnica
1978 - Margaret Mead, američki kulturalni antropolog
2009 - Patrijarh srpski Pavle, Patrijarh Srpski G. G. Pavle

[adacta]

Događaji

534. - Štampan Justinijanov Kodeks.
1384. - Hedwig okrunjena za kralja Poljske, iako je bila žena.
1532. - Francisco Pizarro zatočio Atahualpu, vladara Inka.
1849. - Ruski dvor osuđuje Fjodora Dostojevskog na smrt zbog protivdržavnog djelovanja, ali je njegovo pogubljenje otkazano u zadnji čas.
1893. - Osnovan Atletski Klub Královské Vinohrady, kasnije preimenovan u Sparta Prag.
1896. - Prvi prijenos električne energije između dva grada (Niagara Fallsa i Buffala).
1904. - John Ambrose Fleming izumio vakuumsku cijev.
1920. - Qantas, australijska nacionalna aviokompanija, postaje drugom najstarijom aviokompanijom na svijetu (starija je samo KLM).
1933. - SAD i Sovjetski savez uspostavljaju formalne diplomatske odnose.
1940. - Drugi svjetski rat: Kraljevsko zrakoplovstvo (RAF) bombardiralo Hamburg.
1940. - Holokaust: u Poljskoj nacisti zatvorili Varšavski Geto, izoliravši ga od vanjskog svijeta
1965. - Sovjetski savez prema Veneri lansirao svemirsku sondu Venera 3, prvu letjelicu koja se spustila na površinu druge planete.
1970. - Sirijski predsjednik Nuraddin al Atasi svrgnut je pučem. Naslijedio ga je Ahmed Chartiv, a najmoćniji je čovjek bio premijer Hafiz Asad, koji je 1991. na referendumu izabran za predsjenika sa 99,2 posto glasova.
1973. - Iz Cape Canaverala NASA je lansirala letjelicu Skylab 4 s tri člana posade na 84-dnevnu misiju.
1988 - Na prvim slobodnim izborima u 10 godina, glasači u Pakistanu izabiru Benazira Bhutta za premijera. Time je postala prva žena u modernoj historiji muslimanskih zemalja koja je izabrana za ovako visoku funkciju.
1990. - Premijera filma Rocky V, zasad posljednjeg nastavka iz serijala Rocky filmova, s neizbježnim Sylvesterom Stalloneom u naslovnoj ulozi.
1996. - Majka Tereza postaje počasnom građankom SAD-a.
1997. - Nakon gotovo 18 godina zatočeništva, Narodna Republika Kina iz zatvora oslobađa Weija Jingshenga, prodemokratskog disidenta, i to iz medicinskih razloga.
2000. - Bill Clinton postaje prvi američki predsjednik koji je posjetio Vijetnam.
2001. - U distribuciji je prvi film iz serijala Harry Potter: "Harry Potter i Kamen mudraca".
2004. - X-43A postaje najbržim mlaznim avionom pri brzini od gotovo 11.200 km/h ili 3,11 km/sec.

Organizacija UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), osnovana je na današnji dan 1945. godine. Glavni cilj te specijalizirane organizacije u sustavu Ujedinjenih naroda su doprinos miru i sigurnosti promovirajući suradnju među narodima na područjima obrazovanja, znanosti i kulture u cilju unapređenja općeg poštovanja pravde, vladavine zakona, ljudskih prava i temeljnih sloboda. Sjedište UNESCO-a, koji broji 193 države članice, je u Parizu, s više od 50 regionalnih ureda, institucija i centara diljem svijeta. Projekti sponzorirani od strane UNESCO-a uključuju opismenjavanje, programe tehničke naobrazbe, obuke učitelja, međunarodne znanstvene programe, regionalne i kulturne projekte povijesti, promoviranje kulturoloških različitosti, međunarodne projekte zaštite svjetskog kulturnog i prirodnog naslijeđa, ljudskih prava, te pokušaja prevladavanja jaza između razvijenih i nerazvijenih zemalja.



Rođeni

42 p.n.e. - Tiberije, Tiberius Claudius Nero Caesar, drugi Rimski car
1887 - Hans Blume, holandski nogometaš
1895 - Paul Hindemith, njemački kompozitor
1906 - Edo Kovačević, hrvatski slikar
1922 - José Saramago, portugalski književnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost
1926 - Miko Tripalo, hrvatski političar
1946 - Terence McKenna, američki pisac i filozof
1964 - Diana Krall, kanadska jazz-pjevačica i pijanistica
1967 - Lisa Bonet, američka glumica ("Cosby show")
1971 - Alexander Popov, ruski plivač
1977 - Oksana Baiul, ukrajinska klizačica

Umrli

1960 - Clark Gable, američki filmski glumac
2006 - Sulejman Rebac, bosanskohercegovački nogometaš i trener

[adacta]

Događaji

1558. - Počinje Elizabetansko doba: kraljicu Mariju I naslijeđuje njena polusestra Elizabeta I.
1796. - Napoleonski ratovi: bitka kod Arcole - francuske snage potukle Austrijance u Italiji.
1820. - Kapetan Nathaniel Palmer postaje prvim Amerikancem koji je vidio Antarktiku (po njemu je nazvan Palmerov poluostrvo).
1839. - Premijera Verdijeve prve opere, "Oberto, conte di San Bonifacio" u Milanu.
1869. - Svečana ceremonija u Egiptu povodom otvaranja Sueckog kanala, koji povezuje Sredozemno s Crvenim morem.
1922. - Mehmed VI, bivši otomanski sultan, odlazi u egzil u Italiju.
1970. - Luna program: Sovjetski savez spušta letjelicu Lunokhod 1 na Mare Imbrium (More Kiša) na Mjesecu. To je bio prvi robot na daljinsko upravljanje koji je spušten na neko drugo svemirsko tijelo, a spustila ga je letjelica Luna 17.
1970. - Douglas Engelbart patentira prvi kompjuterski miš.
1973. - Afera Watergate: predsjednik Richard Nixon pred 400 Associated novinara izjavio "Nisam lopov."
1973. - Studentski nemiri zbog vojničkog režima u Atini, Grčka
1989. - U eksploziji u rudniku uglja u Aleksincu (Jugoslavija, danas Srbija), poginula 92 rudara.

Baršunasta revolucija, pokret koji je na miran način svrgnuo vlast komunista u Čehoslovačkoj pod vodstvom Vaclava Havela počeo je okupljanjem na glavnom praškom trgu na današnji dan 1989. godine. Niti mjesec dana kasnije sve je bilo gotovo, mirno i bez krvi, kako su se uskoro nakon toga razišle i Češka i Slovačka.

1993. - Annie Proulx dobija nagradu National Book Award za svoj roman "The Shipping News".
1997. - U Luxoru, Egipat, 6 militanata ubilo 62 ljudi ispred hrama Hatšepsut.
2000. - Katastrofalno kliženje tla u Logu pod Mangartom, u Sloveniji, poginulo je 7 osoba, a šteta je iznosila milione slovenskih tolara. To je jedna od najgorih prirodnih katastrofa u Sloveniji u posljednjih 100 godina.
2000. - Alberto Fujimori svrgnut s položaja predsjednika Perua.
2003. - Arnold Schwarzenegger postaje guvernerom Kalifornije.

Rođeni

9 - Vespazijan, rimski car
1749 - Nicolas Appert, francuski pronalazač
1755 - Luj XVIII, francuski kralj
1790 - August Ferdinand Möbius, njemački matematičar
1886 - Janko Polić Kamov, hrvatski pjesnik, pripovjedač i dramatičar
1887 - Bernard Montgomery, britanski vojskovođa, maršal tokom Drugog svjetskog rata
1925 - Rock Hudson, američki glumac
1942 - Martin Scorsese, američki režiser
1944 - Danny DeVito, američki glumac
1966 - Sophie Marceau, francuska glumica
1973 - Bernd Schneider, njemački nogometaš

Umrli

1558 - Marija I, engleska kraljica
1796 - Katarina Velika, ruska carica, poznata i kao Katarina II
2000 - Louis Néel, francuski fizičar
2006 - Ruth Brown, američka rhytm&blues-pjevačica

[adacta]

Događaji

1095. - Papa Urban II sazvao koncil u Clermontu kako bi razgovarao o Prvom križarskom pohodu na Svetu Zemlju.
1307. - Prema legendi, Wilhelm Tell strijelom skinuo jabuku sa sinove glave.
1477 - William Caxton štampao prvu knjigu na engleskom jeziku.
1493. - Kristofor Kolumbo prvi put ugledao Portoriko na čiju će obalu pristati idući dan i nazvati je San Juan Batista.
1739. - Osmanlijskom carstvu su Beogradskim mirom, poslije 21 godine pod Austrijom, ponovo pripali Beograd i sve teritorije sjeverno od Zapadne Morave.
1865. - Priča Marka Twaina "The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County" objavljena u New Yorku.
1905. - Danski princ Karlo postaje kralj Haakon VII od Norveške.
1909. - Dva američka ratna broda poslana u Nikaragvu nakon što je diktator José Santos Zelaya ubio 500 revolucionara, među kojima su bila dva Amerikanca.
1918. - Latvija proglasila nezavisnost.
1926. - George Bernard Shaw odbija novac od Nobelove nagrade: "Mogu oprostiti Alfredu Nobelu što je izumio dinamit, ali samo je neprijatelj u ljudskoj formi mogao izumiti Nobelovu nagradu."
1928. - Prikazan "Parobrod Willie", prvi posve sinhronizirani animirani film. Režirali su ga Walt Disney i Ub Iwerks, a glavni junaci su, po drugi put, bili Mickey i Minnie Mouse.
1943. - Drugi svjetski rat: 440 aviona britanskog Kraljevskog zrakoplovstva je bombardiralo Berlin.
1959. - Premijera filma Ben Hur Williama Wylera u New Yorku
1971. - Rock grupa Led Zeppelin objavljuje neimenovani album na kojem se nalaze rock klasici poput pjesama "Rock & Roll" i "Stairway to Heaven".
1978. - Članovi sekte "People's Temple", koju je predvodio Jim Jones, izvršili masovno samoubistvo u Jonestownu (Gvajana); 913 mrtvih, uključujući 276 djece.
1982. - Duk Koo Kim neočekivano umire od ozlijeda koje je pretrpio u bokserskom meču, nakon 14 rundi sa Rayjom Mancinijem. Posljedica toga bio je niz reformi u boksu.
1987. - 31 osoba poginula u velikom požaru King's Crossa - najprometnije postaje podzemne željeznice u Londonu.
1988. - Američki predsjednik Ronald Reagan potpisao zakon o smrtnoj kazni dilerima droge.
1991. - Mate Boban proglasio hrvatsku državu u zapadnoj Hercegovini pod imenom "Hrvatska zajednica Herceg-Bosna", koja je kasnije, 28. augusta 1993. preimenovana u "Hrvatsku republiku".
1991. - Nakon višemjesečnih teških borba, okupiran hrvatski grad Vukovar.
1991. - Sobranje Makedonije usvojilo Ustav koji je tu bivšu jugoslovensku republiku označio kao nezavisnu državu u postojećim administrativnim granicama. Od 120 poslanika za Ustav su glasala 92.
1996. - Požar u tunelu La Manche.
1998. - Alice McDermott dobila nagradu National Book Award za svoj roman "Charming Billy".
2002. - Inspektori za nuklearno oružje UN-a, predvođeni Hansom Blixom stižu u Irak.
2004. - Rusija službeno ratificirala Protokol iz Kyota
2006.
Britanski premijer Tony Blair, u intervjuu za TV Al Jazeera, priznao da je vojna intervencija u Iraku, koju je predvodio SAD, od samog početka bila greška.
U poplavama u provinciji Badgis (Afganistan) poginule su 53 osobe, a na desetine ljudi se vode nestalim.
U sarajevskom hotelu Aqua, Lejla Adrović iz Tuzle izabrana je za Miss BiH.
Okupljanjem bivših logoraša na Manjači obilježena je 14. godišnjica zatvaranja logora Manjača kraj Banje Luke.
U okviru osmog Balkan Black Box festivala filma i kulture jugoistočne Evrope u Berlinu premijerno je prikazan dokumentarni film Zehrudina Isakovića "Povelja Kulina bana".

Na današnji dan 1820. dogodilo se posljednje veliko geografsko otkriće kada je kapetan Nathaniel Palmer otkrio Antarktiku. Kao neustrašiv lovac na tuljane, Palmer je u svom brodiću „Heroj" od svega 14 metara doplovio do obala Antarktike u potrazi za kolonijama tuljana čije je krzno bilo na velikoj cijeni.

Šezdeset i tri godine kasnije SAD su uvele standardno vrijeme, izum kanadskog inžinjera Sir Sanforda Fleminga. Godinu dana kasnije 24 zemlje sastale su se u Bijeloj kući u Washingtonu i uvele standardno vrijeme u svijetu, dogovorivši se da je nulti meridijan u Greenwichu te da će od njega početi brojati vremenske zone.

Jedan od najpoznatijih i najomiljenijih crtanih likova u povijesti, Mickey Mouse, imao je premijeru na današnji dan 1928. godine u kratkom crtanom filmu Parobrod Willie.



Rođeni

1786 - Carl Maria von Weber, njemački kompozitor
1787 - Louis Daguerre, francuski umjetnik i hemičar
1832 - Adolf Erik Nordenskiöld, švedski istraživač
1836 - Sir William S. Gilbert, engleski dramatičar
1836 - Cesare Lombroso, italijanski psihijatar i osnivač moderne kriminologije
1839 - August Kundt, njemački fizičar
1874 - Clarence Day, američki književnik
1882 - Jacques Maritain, francuski filozof
1898 - Antun Branko Šimić, bosanskohercegovački i hrvatski pjesnik i esejist
1901 - George Horace Gallup, američki sociolog-statističar
1906 - Klaus Mann, njemački pisac
1906 - George Wald, američki hemičar i dobitnik Nobelove nagrade za medicinu
1907 - Compay Segundo, kubanski muzičar (Buena Vista Social Club)
1939 - Margaret Atwood, kanadska književnica
1940 - Qaboos ibn Sa’id, omanski sultan
1942 - Linda Evans, američka glumica ("Dinastija")
1946 - Alan Dean Foster, američki književnik
1953 - Alan Moore, engleski romanopisac i tvorac stripova
1960 - Kim Wilde, engleska pjevačica
1966 - Jorge Camacho, španski pjesnik
1968 - Owen Wilson, američki glumac
1969 - Sam Cassell, američki košarkaš
1978 - Damien Johnson, irski nogometaš

Umrli

1886 - Chester A. Arthur, američki političar, 21. predsjednik SAD-a.
1922 - Marcel Proust, francuski književnik
1941 - Walther Hermann Nernst, njemački fizičar i hemičar
1962 - Niels Bohr, danski fizičar i hemičar
1977 - Kurt von Schuschnigg, austrijski političar i državni kancelar u periodu 1934-1938.

Praznici

Latvija - Dan nezavistnosti (1918)
Eid Al Istiqulal: Nacionalni praznik u Maroku (Dan nezavisnosti)

[adacta]

Događaji

1493. - Na drugom putovanju za Ameriku, na koje je pošao sa sedmadest brodova i 1.500 ljudi, Kristofor Kolumbo otkrio Portoriko.
1816. - Utemeljeno sveučilište u Varšava.
1881. - Meteorit pao blizu sela Großliebenthal, jugozapadno od grada Odesse u Ukrajini.
1916. - Samuel Goldwyn i Edgar Selwyn osnovali kompaniju Goldwyn, danas jednu od najuspješnijih filmskih kompanija na svijetu.
1942. - Bitka za Staljingrad - General Georgij Žukov i sovjetske snage pokreću "Operaciju Uran" - protivnapade na Staljingrad - time se kolo sreće okreće u korist SSSR-a .
1946. - Afganistan, Island i Švedska pristupaju Ujedinjenim Narodima.
1961. - Michael Rockefeller, sin newyorškog guvernera Nelsona Rockefellera, nestaje u džunglama Papue Nove Gvineje.
1969. - Pelé postigao svoj 1000. gol na fudbalskoj utakmici protiv tima "Vasko de Gama" na Marakani u Rio de Ženeiru.
1969. - Astronauti Apolla 12, Charles Conrad i Alan Bean, spustili su se na Oceanus Procellarum ("Okean Oluja") te time postali 3. i 4. čovjek na Mjesecu.
1977. - Egipatski predsjednik Anwar Sadat postao prvi vođa arapskog svijeta koji je službeno posjetio Izrael gdje se susreo s tamošnjim premijerom Menachemom Beginom te održao govor o trajnom miru u regiji.
1977. - Portugalski Boeing 727 se srušio na Madeiri gdje je poginulo 130 osoba.
1979. - Ayatollah Ruhollah Khomeini zapovijeda oslobođenje 13 talaca - žena i crnaca - zatočenih u američkoj ambasadi u Teheranu.
1985. - Hladni rat: u Ženevi se po prvi put susreli američki predsjednik Ronald Reagan i vođa Sovjetskog saveza Mihail Gorbačov.
1990. - Pop sastavu Milli Vanilli oduzet je Grammy jer uopće nisu koristili vlastite vokale na albumu “Girl You Know It’s True”.
1997. - U mjestu Des Moines, SAD, Bobbi McCaughey rodila sedmorke.
1998. - Slika Vincenta van Gogha "Portret umjetnika bez brade" prodana na aukciji za 71.5 miliona dolara.


Rođeni

1600 - Karlo I, kralj Škota, Engleske i Irske
1711 - Michail Lomonossow, ruski naučnik
1831 - James A. Garfield, američki političar i predsjednik
1833 - Wilhelm Dilthey, njemački filozof
1888 - José Raúl Capablanca, kubanski šahista
1889 - Vassili Konstantinovič Blücher, sovjetski maršal
1910 - Adrian Conan Doyle, engleski književnik
1917 - Indira Gandhi, indijska državnica
1933 - Larry King, američki TV-voditelj
1938 - Ted Turner, američki medijski mogul i osnivač TV kanalaCNN
1942 - Calvin Klein, američki modni kreator
1961 - Meg Ryan, američka glumica
1962 - Jodie Foster, američka glumica
1981 - Jasmin Mrkaljević, bosanskohercegovački muzičar

Umrli

1828 - Franz Schubert, austrijski kompozitor
1942 - Bruno Schulz, poljski pisac

[adacta]

Događaji

1272 - Edvard I okrunjen za kralja Engleske, nakon smrti njegovog oca Henryja III.
1531 - Zemaljskim mirom iz Kappela propisano konfesionalno cijepanje Švicarske. Odluka o vjeri prepuštena je svakom kantonu.
1789 - Povelja o pravima, poznati Bill of Rights, jedan je od temeljnih dokumenata na kojima su se gradile Sjedinjene Američke Države. Povijesni dokument prolazio je ratifikaciju parlamenata svih saveznih država, a prva koja ga je prihvatila bila je New Jersey
1818 - Južnoamerički revolucionar i državnik Simon Bolivar objavio nezavisnost Venecuele od Španije.
1873 - Ujedinjeni rivalski gradovi Budim i Pešta i tako je nastala mađarska prijestonica Budimpešta.
1884 - Položen kamen temeljac Sarajevskoj katedrali
1903 - Demonstracije u Beogradu protiv režima kralja Aleksandra Obrenovića.
1910 - Meksička revolucija: Francisco I. Madero se proglasio predsjednikom te pozvao na revoluciju i svrgavanje meksičke vlade.
1917 - Ukraijna proglašena republikom.
1919 - U Berlinu ilegalno počeo Prvi međunarodni kongres omladinskih organizacija 13 zemalja na kojem je osnovana Komunistička omladinska internacionala.
1945 - Započelo suđenje 24 nacistička kriminalca u Palači Pravde u Nürnbergu.
1945 - Saveznička Kontrolna komisija dozvolila preseljenje šest miliona Nijemaca iz Austrije, Poljske i Mađarske u Zapadnu Njemačku.
1952 - Prvi zvanični putnički let preko Sjevernog pola iz Los Angelesa u Kopenhagen.
1959 - Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila Deklaraciju o pravima djeteta, kojom su proklamovana jednaka prava za svu djecu, bez obzira na rasu, vjeru, porijeklo i spol.
1962 - Predsjednik SAD John Kennedy ukinuo američku blokadu ´Kube, čime je formalno okončana Kubanska raketna kriza.
1966 - Premijera filma Cabaret u New Yorku.
1994 - Vlada Angole i pobunjenici u Zambiji potpisuju Protokol iz Lusake te time završava građanski rat koji je trajao 19 godina.
1998 - Lansirana Zarya, prvi modul Međunarodne Svemirske Postaje.
1998 - Sud u Afganistanu oslobodio Osamau bin Ladena optužbe za bombaške napade na američke ambasade u Keniji i Tanzaniji.
1999 - NR Kina lansirala svoju prvu svemirsku letjelicu.
2003 - Detonirano nekoliko bombi u Istanbulu, Turska. Bombe su uništile britanski konzulat.
2003 - Michael Jackson uhapšen zbog navodnog seksualnog iskorištavanja maloljetnika

Rođeni

1752 - Thomas Chatterton, engleski pjesnik
1834 - Franjo Kuhač, hrvatski etnomuzikolog i muzički povjesničar
1858 - Selma Lagerlöf, švedska književnica
1864 - Erik Axel Karlfeldt, švedski pisac
1889 - Edwin Hubble, američki astronom
1903 - Aleksandra Danilova, ruska balerina
1904 - Jevgenija Ginzburg, ruska književnica
1912 - Otto von Habsburg, austrijski političar i nadvojvoda
1914 - Emilio Pucci, italijanski modni kreator
1924 - Benoît Mandelbrot, francuski matematičar poljskog porijekla
1925 - Maja Plissezkaja, sovjetska plesačica
1937 - René Kollo, njemački tenor
1948 - Barbara Hendricks, američka sopranistica
1953 - Halid Bešlić, najpoznatiji bosanski pjevač narodne muzike
1956 - Bo Derek, američka glumica

Umrli

1910 - Lav Tolstoj, ruski književnik
1952 - Benedetto Croce, italijanski filozof, političar, historičar umjetnosti i literarni kritičar
1975 - Francisco Franco, španski general i diktator
2006 - Robert Altman, američki režiser, scenarist i producent

[adacta]

Događaji

1783. - U Parizu Jean-François Pilâtre de Rozier i François Laurent izveli prvi uspješan let balonom napunjenim toplim vazduhom. Preletjeli su iznad grada razdaljinu od 8 km za 25 minuta dosegnuvši visinu od gotovo 1.000 m.
1789. - North Carolina postala 12. država SAD-a.
1803. - U Mainzu giljotonirani Johann Bückler, vođa razbojnika, i njegovih 19 pratilaca. Bückler je bio veoma popularan kod siromašnih seljaka jer je njegova banda pljačkala bogate trgovce i priređivala veselja za obični narod.
1806. - Napoleon Bonaparta objavio Berlinski dekret o blokadi Velike Britanije, koji je uključivao i zabranu pristajanja britanskih brodova u sve evropske luke.
1871. - Moses Gale patentirao upaljač.
1877. - Thomas Edison objavio pronalazak fonografa, mašine za bilježenje i reprodukciju zvuka.
1898. - Pierre i Marie Curie zajedno sa Gustave Bémontom otkrili radij.
1980. - John Lennon i Yoko Ono izazvali skandal pozirajući nagi fotografu Alenu Tannenbaumu.
1995. - Nakon tronedjeljnih pregovora Alija Izetbegović, Franjo Tuđman i Slobodan Milošević, lideri BiH, Hrvatske i SR Jugoslavije, parafirali Daytonski mirovni sporazum po kojem se BiH dijeli na dva entiteta: Federaciju BiH (51% teritorije) i Republiku Srpsku (49%) i time je okončan rat u Bosni.

Internet, pojam koji je vjerojatno najkorišteniji u modernim medijima, slavi na današnji dan jednu važnu obljetnicu. Preteča svega ovoga što nam oduzima vrijeme i daje radost, tugu i informacije, ARPANET, uspostavljen je izravnom vezom dva američka sveučilišta, UCLA i Stanforda. Dogodilo se to, vjerovali ili ne, daleke 1969. godine.



Rođeni

1694 - Voltaire, francuski književnik, historičar i filozof
1935 - Fairuz, libanonska pjevačica
1945 - Goldie Hawn, američka glumica
1965 - Björk, islandska pjevačica

Umrli

1811 - Heinrich von Kleist, njemački književnik

[adacta]

Događaji

1220. - Njemačkog kralja Friedrika II iz roda Staufer papa Horacije II okrunio za rimsko-njemačkog cara. Friedrik je zauzvrat obećao (peti) križarski pohod na Palestinu. Pohod je počeo 1228. godine.
1497. - Tražeći morski put u Indiju Portugalac Vasco da Gama prvi oplovio Rt Dobre Nade, na krajnjem jugu Afrike.
1699. - Danska, Rusija, Saska i Poljska, poslije pobjede nad švedskom vojskom, potpisale sporazum o podjeli Kraljevine Švedske.
1906. - S.O.S je usvojen kao novi signal za pomoć.
1943. - Liban proglasio nezavisnost i time je ukinut mandat koji je nad tom državom imala Francuska od 1. jula 1920.
1975. - Nakon smrti Francisca Franca Juan Carlos postao kralj Španije.
1989. - U Bejrutu ubijen predsjednik Libana Rene Moawad dok je prolazio kroz grad u svečanoj povorci povodom Dana nezavisnosti. U bombaškom napadu poginulo još 16 osoba.
1990. - Prva žena-premijer u historiji Velike Britanije Margaret Thatcher podnijela ostavku nakon više od 11 godina na mjestu premijera.
2002. - U Nigeriji ubijeno više od 100 ljudi u napadu ciljanom na kandidatkinje izbora za Miss svijeta.

John Fitzgerald Kennedy izabran je 1960. godine za 35. predsjednika SAD-a. Njegov kratki mandat obilježila je kubanska kriza, ali i borba za prava crnaca. Na današnji dan 1963. godine, pod još uvijek nerazjašnjenim okolnostima, JFK je ubijen u atentatu u Dallasu. Dok se u otvorenom automobilu vozio ulicama grada, na povorku su ispaljena tri hica iz puške. Dva su pogodila Kennedyja - po jedan u vrat i glavu. Odmah je odvezen u bolnicu gdje je nedugo potom proglašen mrtvim. Nekoliko sati kasnije čovjek pod imenim Lee Harvey Oswald je uhićen, a potom i optužen za atentat. Oswald je tvrdio da je nedužan, ali to nije imao prilike dokazati pred sudom - dva dana kasnije ga je u policijskoj stanici pred TV-kamerama ubio Jack Ruby, vlasnik noćnog kluba povezanog s organiziranim kriminalom. Detalji vezani uz atentat su mnoge od samog početka natjerali da sumnjaju u službenu verziju da je Oswald ubio Kennedyja, a njegovo ubojstvo postalo je jedna od poznatijih teorija zavjere o kojoj se i danas raspravlja.

Priča o igračkama (eng. Toy Story) je računalno-animirani film prvi put prikazan 22. studenog 1995. i prvi je dugometražni za koji je korištena potpuno računalna animacija. Priča je to o grupi igračaka koje ožive nakon što njihov vlasnik nije prisutan, fokusirajući se na Woodyja, kauboja igračku, i na Buzza Lightyeara, akcijsku igračku astronauta. Film je zaradio 361 milijuna dolara diljem svijeta, a kritike su bile izuzetno pozitivne pohvaljujući osobito inovativnu animaciju i duhovitost scenarija.

Angela Merkel odrasla je u bivšoj Njemačkoj Demokratskoj Republici (DDR), diplomirala je fiziku, a do pada Berlinskog zida bila je vrlo aktivna u opoziciji tadašnje istočne Njemačke, pa je tako ujedinjenje dočekala na položaju glasnogovornika bivše države. Nakon pada Berlinskog zida ulazi u stranku Demokratski pokret i na prvim općim izborima nakon ujedinjenja 1990. izbarana je za zastupnicu u Bundestagu. Njezina se stranka ujedinila sa zapadnonjemačkom Kršćansko-demokratskom unijom (CDU) te je postala ministrica za žene i mladež u vladi Helmuta Kohla. 2000. godine postaje predsjednica CDU kao prva žena na toj poziciji, a na današnji dan 2005. postaje prva njemačka kancelarka u povijesti.



Rođeni

1808 - Thomas Cook, britanski poduzetnik
1819 - George Eliot, engleska književnica
1869 - André Gide, francuski književnik
1877 - Endre Ady, mađarski pjesnik
1881 - Enver Paša, turski general i političar
1890 - Charles de Gaulle, francuski general, političar i državnik
1901 - Joaquín Rodrigo, španski kompozitor
1904 - Louis Néel, francuski fizičar
1913 - Benjamin Britten, engleski kopozitor
1940 - Terry Gilliam, američko-britanski režiser i animator, član komičarske grupe Monty Python
1953 - Matija Ljubek, hrvatski kanuist
1955 - Milan Bandić, hrvatski političar bosanskohercegovačkog porijekla i zagrebački gradonačelnik
1958 - Jamie Lee Curtis, američka glumica
1967 - Boris Becker, njemački tenisač
1984 - Scarlett Johansson, američka glumica

Umrli

1617 - Ahmed I, sultan Osmanlijskog carstva;
1916 - Jack London, pravo ime John Griffith London, američki književnik;
1963 - John F. Kennedy, predsjednik SAD;
1963 - Aldous Huxley, britanski književnik;
1963 - Clive Staples Lewis, sjevernoirski pisac;
2011 - Srebrenka Jurinac, operna pjevačica;

[adacta]

Događaji

858. - Istočnorimski samovladar Bardas postavio u Konstantinopolu (Carigradu) učenjaka i voditelja carskog ureda Fotiosa za kršćanskog patrijarha uz papu Nikolu I u Rimu i uveo prvu podjelu na zapadnu i istočnu kršćansku crkvu.
1823. - U Münchenu arhitekt Friedrich Gärtner i slikari Karl Jospeh Stieler, Peter von Hess i Domenico Quaglio osnovali umjetničko društvo. Ubrzo su slična udruženja stvorena u Berlinu i Düsseldorfu. Njima je njemačko građanstvo pokušalo suprotstaviti građansko-realističku umjetnost umjetnosti usmjerenoj na održanje monarhističkog poretka.
1889. - Louis Glass, direktor Pacific Phonograph Co. predstavio u palači Royal Saloon u San Franciscu prvi musicbox. Sastojao se od aparata za snimanje te aparata za reprodukciju muzike s 4 slušalice. Aparat se aktivirao ubacivanjem kovanica. Svaku slušalicu koristila bi jedna osoba.
1890. - Desetogodišnja Wilhelmina postala je nakon smrti svoga oca Wilhelma III kraljica Holandije. Do punoljetnosti (1898.) regentstvo je vodila njena majka kraljica Emma. Wilhelmina je za svoje 50-godišnje vladavine (do 1948.) pridonijela učvršćivanju konstitucionalne monarhije i istovremeno demokratizirala političke institucije.
1904. - Zatvorene 3. Olimpijske igre u St Louisu.
1909. - Kineski princ Čun koji je, umjesto svoga sina trogodišnjeg cara Pu Jia, vodio poslove kineske vlade pokušao je učvrstiti svoju moć novom podjelom guvernerskih mjesta u pokrajinama.
1920. - U njemačkom gradu Darmstadtu otvorena "Škola mudrosti" za stvaranje novog čovjeka. Njezin je osnivač poznati pisac i filozof grof Herman Keyseling.
1944. - Američka 7. armija pod zapovjedništvom generala Alexandera M. Patca osvojila Strassbourg i tako se domogla Rajne.
1946. - Bombardiranjem sjevernovijetnamskog grada Haiponga počeo je Vijetnamski rat. Komunistički vođa Ho Ši Min proglasio je 1945. na sjeveru zemlje nezavisnu Demokratsku Republiku Vijetnam, dok je jug ostao pod francuskom kontrolom. Konflikt u koji su se 1964. uključile i SAD, završen je 1975. pobjedom komunista.
1947. - Najveći avion na svijetu XC-99 uspješno je obavio prvi, probni let. Avion je bio dugačak 56 metara, a raspon krila mu je bio 70 metara.
1971. - Kina postala stalna članica Savjeta bezbednosti Ujedinjenih nacija.
1980. - U seriji zemljotresa koji su pogodili južni dio Italije poginulo 4.800 osoba.
2001. - Tribunal u Den Haagu podigao treću i najtežu optužnicu protiv jugoslovenskog ex predsjednika Slobodana Miloševića. Prve dvije su se odnosile na zločine počinjene u Hrvatskoj i Kosovu, a treća na zločine u Bosni i Hercegovini.

Godine 1936. izišao je prvi broj svjetski poznatog časopisa Life, tjednika koji se uglavnom temeljio na foto-novinarstvu. Od 1972. izlazio je kao mjesečnik. Radi se o najutjecajnijem fotografskom časopisu koji je dominirao tržištem preko 40 godina.

BBC je 1963. emitirao prvu epizodu najdugovječnije znanstveno fantastične sage „Doctor Who" u kojoj je glavnu ulogu imao William Hartnel. Priča se vrti oko vanzemaljskog vremenskog putnika koji putuje vremenom u svojem vremenskom stroju i svemirskom brodu TARDIS-u. Osim po trajanju, serija je u Guinessovoj knjizi rekorda zabilježena i kao najuspješnija znanstveno-fantastična serija u vidu profita i popularnosti (DVD-i, majice, iTunes, ilegalno downloadovanje...)

Apneist Jacques Mayol postao je prvi čovjek koji je zaronio do dubine od 100 metara ispod mora bez ikakve ronilačke opreme.


Rođeni

1221 - Alfons X Kastiljski, kralj Kastilje i Leona
1760 - François Noël Babeuf, francuski radikal
1787 - Maksimilijan Vrhovac, zagrebački biskup
1804 - Franklin Pierce, američki političar, 14. predsjednik SAD-a
1837 - Johannes Diderik van der Waals, holandski fizičar
1859 - Billy the Kid, američki junak westerna
1876 - Manuel de Falla, španski kompozitor
1906 - Sait Faik Abasıyanık, turski književnik
1918 - Perez Prado, kubansski muzičar
1920 - Paul Celan, njemački pjesnik
1925 - José Napoleón Duarte, salvadorski političar i državnik
1926 - Sathya Sai Baba, indijski guru
1941 - Franco Nero, italijanski glumac
1964 - Yoshiki, japanski muzičar

Umrli

1991 - Klaus Kinski, njemački glumac

[adacta]

Događaji

1642. - Holandski moreplovac Abel Tasman otkrio ostrvo južno od Australije i nazvao ga Van Dimenova Zemlja, koje je kasnije njemu u čast nazvano Tasmanija.
1859. - Objavljena knjiga engleskog prirodnjaka Charlesa Darwina "Porijeklo vrsta". Njegova revolucionarna teorija evolucije izazvala velike kontroverze u naučnim krugovima, a crkveni krugovi izrazili bojazan da će knjiga podriti religijska vjerovanja o postanku svijeta.
1947. - Robert Schuman postao premijer Francuske.
1951. - Na Broadwayu premijerno prikazana muzička komedija "Gigi". Američka filmska i pozorišna glumica Audrey Hepburn za svoju debitantsku ulogu dobila nagradu "Theatre World Award".
1976. - Zemljotres jačine 7,3 u Rusiji i Iranu odnio oko 5.000 žrtava.
1989. - Pod pritiskom masovnih demonstracija u Pragu kompletno rukovodstvo Komunističke partije Čehoslovačke podnijelo ostavke, uključujući generalnog sekretara Miloša Jakeša. Na mjesto generalnog sekretara partije došao Karol Urbanek.
1992. - Na jugu Kine srušio se putnički avion "boing 737". U najtežoj nesreći u istoriji kineskog vazduhoplovstva život izgubila 141 osoba, svi putnici i članovi posade.
2000. - Jugoslovenski predsjednik Vojislav Koštunica doputovao u Zagreb na Samit na vrhu država Jugoistočne Evrope i Evropske unije, što je bila prva posjeta nekog zvaničnika Jugoslavije Hrvatskoj od raspada SFRJ.

Dan kontroverzi ne prestaje, jer je danas rođendan i jedne organizacije čije djelovanje ima upitan utjecaj na američko društvo. National Rifle Association, moćna grupa koja se zalaže za pravo svakog građana da ima punu kuću oružja, od damskih pištoljčića to tenkova i nuklearnih podmornica.

Možda i najspektakularnija pljačka svih vremena, ne po količini ukradenog novca nego po smionosti lopova dogodila se na letu Northwest Airlinesa 1971. godine, kada je osoba koja se predstavila kao D.B. Cooper otela avion i zatražila otkupninu od 200.000 dolara i dva padobrana. Nakon slijetanja u Seattleu, avion se digao samo s pilotom, stjuardom i D.B. Cooperom, koji je ubrzo nakon uzlijetanja iskočio u olujnu noć i od tada nije viđen.

Nakon devet godina jedan je dječak otkopao 5.800 dolara koji su bili označeni dio otkupnine kraj rijeke Columbia, no jedna od najopsežnijih potraga FBI-a u povijesti, sa stotinu tisuća ispitanih svjedoka i 60 knjiga analiza završila je neuspjehom.





Rođeni

1632 - Baruch Spinoza, holandski filozof
1784 - Zachary Taylor, američki političar i predsjednik
1826 - Carlo Collodi, italijanski pripovjedač
1864 - Henri de Toulouse-Lautrec, francuski slikar
1880 - Abd al-Aziz ibn Saud, osnivač modernog Kraljevstva Saudijske Arabije i prvi moderni saudijski kralj 1932 - 1953
1911 - Erik Bergman, finski kompozitor
1949 - Erwin Neutzsky-Wulff, danski pisac naučne fantastike i horor romana
1954 - Emir Kusturica, bosanskohercegovački filmski režiser
1971 - Aleksandar Božović, bosanskohercegovački golman
1986 - Mirza Čardaklija, bosanskohercegovački pjesnik

Umrli

1694 - Matsuo Basho, japanski pjesnik
1870 - Comte de Lautréamont, francuski pjesnik
1963 - Lee Harvey Oswald, američki atentator

[adacta]

25. novembar se obilježava kao Dan državnosti Bosne i Hercegovine. Naime, upravo tog historijski vrlo značajnog 25. novembra 1943. godine održano je prvo zasjedanje ZAVNOBIH-a (Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine), u Mrkonjić Gradu. Na pomenutom zasjedanju donesena je odluka o obnovi državnosti BiH, potvrđene su njene historijske granice, koje su datirale još iz vremena srednjovjekovne Bosne, te je Bosna i Hercegovina definisana kao jedna od šest ravnopravnih republika u tadašnjoj Jugoslaviji.

25. novembra 1943. godine Bosna i Hercegovina je, dakle, obnovila svoju državnost, koju je izgubila 1463. godine, kada je Bosna potpala pod upravu Osmanske imperije.

Nakon nekoliko dana pomenuta odluka ZAVNOBIH-a je potvrđena i ozvaničena na Prvom zasjedanju AVNOJ-a, odnosno Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije, u Jajcu. Treba napomenuti da je BiH, nakon što je oslobođena 1945. godine, dobila zastavu i grb, koji su bili njeni prepoznatljivi i glavni simboli za vrijeme socijalizma, sve do 1992. godine i početka agresije na BiH.

Ono što je najvažnija činjenica i zaključak zasjedanja ZAVNOBiH-a, je upravo činjenica da je Bosna i Hercegovina, odlukom na ovom zasjedanju, definisana kao jedinstvena i nedjeljiva država u kojoj će svi narodi imati ista prava. Treba dodati da je ovu odluku na zasjedanju ZAVNOBIH-a potvrdilo i izglasalo 247 vijećnika ZAVNOBIH-a, svih bh. naroda



Događaji

1758. - Britanci okupirali Senegal.
1783. - Posljednji britanski vojnici napustili New York, nakon završetka Američkog rata za nezavisnost.
1884. - U Saint Louisu u američkoj državi Missouri John Meyenberg patentirao mlijeko u prahu.
1936. - Njemačka i Japan potpisali Antikominterna pakt kojim su se obavezale na borbu protiv širenja komunizma.
1941. - Poginulo 848 britanskih mornara kada je njemačka podmornica potopila britanski ratni brod "Baram" u Drugom svjetskom ratu.
1952. - U Londonu prvi put izvedena "Mišolovka" (The Mousetrap) Agathe Christie, pozorišni komad koji se i danas prikazuje u pozorištima širom svijeta.
1969. - Član grupe "Beatles" John Lennon vratio titulu Reda Britanske imperije koju mu je 1965. dodijelila kraljica Elizabeta II, u znak protesta zbog podrške Velike Britanije agresiji SAD u Vijetnamu i britanske politike u nigerijskoj provinciji Bijafra.
1970. - Japanski pisac Yukio Mishima počinio harakiri, javno ritualno samoubistvo u znak protesta protiv "vesternizacije" Japana.
1971. - Danska i Norveška su kao prve članice NATO uspostavile diplomatske odnose sa Sjevernim Vijetnamom.
1973. - U Grčkoj je zbačen vojni diktator pukovnik Georgios Papadopoulos i vlast je preuzela nova vojna hunta generala Phaidona Gizikisa.
1974. - U Velikoj Britaniji van zakona je stavljena teroristička Irska republikanska armija, četiri dana poslije podmetanja eksploziva u dva puba u Birminghamu i pogibije 21 osobe.
1975. - Južnoamerička država Surinam stekla nezavisnost od Holandije, a za predsjednika postavljen Johan Ferrier.
1992. - Parlament Čehoslovačke glasao za podjelu Čehoslovačke na posebne drzave Češku i Slovačku od 1. januara 1993.
1996. - Više od 100.000 ljudi protestovalo ulicama Beograda zbog sudskog poništavanja pobjede opozicione koalicije "Zajedno" na lokalnim izborima, optužujući predsjednika Srbije Slobodana Miloševića da je lažirao rezultate izbora.
2001. - Američka kompanija "Advanced Cell Technology" saopštila da je klonirala ljudski embrion. Prema izjavi naučnika, dostignuće će biti korišćeno u medicini, a ne za kloniranje ljudskog bića.
2003. - Ujedinjene nacije zvanično su ukinule program "Nafta za hranu" u okviru koga je Irak sedam godina prodavao naftu pod kontrolom UN za nabavku hrane i lijekova.

Rođeni

1562 - Lope de Vega, španski dramski pisac i reformator španskog pozorišta
1828 - Franjo Rački, hrvatski historičar i političar
1844 - Carl Benz, njemački izumitelj
1915 - Augusto Pinochet, čileanski general i diktator
1924 - Ante Marković, hrvatski i jugoslavenski političar
1942 - Rosa von Praunheim, njemački režiser

Umrli

2005 - Đorđe Kisić, bosanskohercegovački muzičar

[adacta]

Događaji

1832. - U New Yorku pušten u promet prvi tramvaj, na relaciji Prince Street - 14:e ulica.
1862. - Objavljena knjiga Lewis Carrolla "Alisa u zemlji čuda".
1914. - Eksploziju na britanskom ratnom brodu "Bulwark" u Prvom svjetskom ratu, u trenutku kad je u njega ukrcavana municija, preživjelo samo 12 od 750 članova posade.
1922. - U Dolini kraljeva u Egiptu, britanski arheolozi Howard Carter i Lord Carnarvon prvi put otvorili grobnicu faraona Tutankhamona.
1924. - U Ulaanbaataru proglašena NR Mongolija.
1941. - Američki predsjednik Franklin Delano Roosevelt potpisao zakon kojim se i zvanično uspostavlja Dan zahvalnosti koji se slavi u SAD-u kao četvrti četvrtak u novembru.
1942. - U Bihaću u Drugom svjetskom ratu osnovano "Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije" i održano prvo zasjedanje AVNOJ-a na kojem su 54 delegata izabrala Izvršni odbor AVNOJ-a s dr Ivanom Ribarom na čelu.
1942. - Premijera filma Casablanca Michael Curtiza u Hollywood Theateru u New Yorku.
1942. - 572 norveških Jevreja deportovano za logor Auschwitz. Sveukupno u Drugom svjetskom ratu je iz Norveške deportovano 767 Jevreja, od kojih je samo 25 preživjelo.
1949. - Indija prihvatila ustav kao federalna republika u okviru britanskog Komonvelta.
1950. - Kineske trupe invadirale Koreju.
1965. - Francuska iz Sahare uspješno lansirala satelit "Asterix-1", čime je postala treća kosmička sila nakon SAD-a i Rusije.
1979. - Pad pakistanskog "Boinga 707" aviokompanije "Pakistan International Airlines" u Saudijskoj Arabiji; poginulo 156 putnika i članova posade.
1987. - Tajfun usmrtio 270 Filipinaca i razorio oko 14.000 kuća.
1990. - Vijeće Sigurnosti UN odobrilo mirovni plan za Kambodžu.
2003. - Concordov posljednji let iznad Bristola, UK.

Rođeni

1857 - Ferdinand de Saussure, švicarski lingvist
1909 - Eugène Ionesco, francusko-rumunski dramatičar
1929 - Slavko Avsenik, slovenski kopozitor i harmonikaš
1939 - Tina Turner, američka pjevačica
1948 - Krešimir Ćosić, hrvatski košarkaš i trener
1951 - Sulejman Tihić, bošnjački političar

Umrli

1504 - Izabela I Kastiljska, kraljica Kastilje i Aragona

[adacta]

Događaji

1895. - Švedski fabrikant i pronalazač dinamita Alfred Nobel napisao je u Parizu testament kojim je veliko bogatstvo zavještao za razvoj nauke i literature i borcima za mir. Nobelova nagrada dodjeljuje se svake godine, počevši od 1901.
1912. - Španija ustanovila protektorat nad Marokom.
1919. - Države Antante i Bugarska potpisuju ugovor u Neuillvju.
1940. - Nacistička Njemačka aneksirala je u Drugom svjetskom ratu francusku pokrajinu Lorenu.
1940. - U Rumuniji je Ion Antonescuo profašistička "Gvozdena garda" ubila više od 60 saradnika izbjeglog kralja Karola II, uključujući i bivšeg premijera Nicolae Iorga.
1945. - Norveška postala članica Ujedinjenih Naroda.
1970. - Drugog dana svog putovanja po zemljama Azije i Okeanije papa Pavao VI. umalo je stradao u atentatu u Manili. U svećenika prerušeni kolumbijski slikar pokušao je nožem ubiti vrhovnog crkvenog poglavara. Očito duševno bolesni čovjek stavljen je pod psihijatrijski nadzor.
1983. - Prilikom pada kolumbijskog aviona "Boing 747" u blizini madridskog areodroma "Barahas" poginulo je 181 putnika i člana posade.
1990. - Ministar finansija John Major izabran je za premijera i šefa Konzervativne stranke Velike Britanije, nakon ostavke Margaret Thatcher.
2000. - Norveški kralj Herold otvorio je u zapadnoj Norveškoj Lærdalstunnel, najduži tunel za drumski saobraćaj na svijetu. Tunel dugačak 16.900 metara potukao je rekord St. Gothard tunela u Švicarskoj koji je pušten u promet 1980, a dugačak je 16.300 metara.
2001. - NASA saopštila da je svemirski teleskop "Hubble" otkrio atmosferu na jednoj planeti 150 miliona svjetlosnih godina od Zemlje, što je prvo direktno otkriće atmosfere van našeg Sunčevog sistema.
2005. - Obavljena prva transplantacija lica u Amiens, Francuska.

Rođeni

1701 - Anders Celsius, švedski astronom
1874 - Chaim Weizmann, izraelski hemičar i državnik
1940 - Bruce Lee, američko-kineski glumac i karatist
1942 - Jimi Hendrix, američki rock-muzičar
1948 - James L. Avery, američki glumac
1951 - Dražen Dalipagić, bosanskohercegovački košarkaš
1973 - Tinka Milinović, bosanska pjevačica
1980 - Nermin Čeliković, bosanskohercegovački nogometaš

Umrli

1895 - Alexandre Dumas jr, francuski književnik
1916 - Émile Verhaeren, belgijski pjesnik
1943 - Ivo Lola Ribar, jugoslavenski i hrvatski političar, komunista i narodni heroj.
1989- Zulfikar Zuko Džumhur
1992 - Ivan Generalić, veliki hrvatski slikar

[adacta]

Događaji

1520. - Portugalski moreplovac Ferdinand Magellan uplovio u Pacifik, prošavši iz Atlantskog okeana kroz moreuz koji sada nosi njegovo ime.
1821. - Panama proglasila nezavisnost od Španije i pridružila se Kolumbiji.
1905. - Irski nacionalista Arthur Griffith osnovao u Dablinu partiju "Sinn Féin", čiji je glavni zadatak bila borba za osamostaljenje Irske od Velike Britanije.
1908. - Eksplozija u rudniku uglja u Marianna, Pennsylvania odnijela 154 žrtava.
1912. - Albanija proglasila nezavisnost od Otomanskog carstva.
1919. - Nancy Astor je kao prva žena izabrana u britanski parlament.
1920. - U Kraljevini SHS održani su prvi izbori za Ustavotvornu skupštinu. Najviše glasova dobili su demokrate osvojivši 92 od 419 mandata i radikali sa 91 mandatom, a iznenađenje su priredili komunisti sa 50 poslaničkih mesta. Žene, vojnici i oficiri, kao i pripadnici nacionalnih manjina, nisu imali pravo glasa.
1942. - U požaru koji je uništio noćni klub "Cocoanut Grove" u američkom gradu Boston poginulo 491 osoba.
1943. - U Teheranu su u Drugom svjetskom ratu, na prvom zajedničkom sastanku, sovjetski lider Josif Staljin, predsjednik SAD Franklin D. Roosevelt i britanski premijer Winston Churchill razmatrali otvaranje drugog fronta u Evropi, operacije na istočnom frontu, poslijeratno uređenje Evrope i pitanje Jugoslavije. Dogovoreno je da se Jugoslavija obnovi "u potpunom teritorijalnom integritetu i nezavisnosti, s tim što će pitanje njenih zapadnih granica biti riješeno poslije rata".
1954. - Ernestu Hemingwayu dodijeljena Nobelova nagrada za književnost.
1960. - Mauritanija dobila nezavisnost do Francuske.
1964. - U Hannoveru osnovana "Nationaldemokratische Partei Deutschlands" (NPD).
1979. - Novozelandski avion "DC-10" udario u planinu Erebus na Antarktiku, što nije preživio niko od 257 putnika i članova posade.
1987. - Prilikom pada južnoafričkog aviona "Boing 747" u Indijski okean blizu Mauricijusa poginulo je svih 160 putnika i članova posade.
1989. - Indijski premijer Radživ Gandi dao ostavku poslije poraza na izborima.
1994. - Norvežani na referendumu odbili da se priključe Evropskoj uniji.
1996. - General Ratko Mladić, protiv koga je Međunarodni sud za ratne zločine podigao optužnicu 25. jula 1995, formalno je smjenjen s mjesta komandanta Glavnog štaba Vojske Republike Srpske. Mladić je na tom mjestu bio od 12. maja 1992.
2002. - 200-milioniti turista posjetio Ajfelov toranj.
2004. - U eksploziji gasa u rudniku uglja Chenjiashan na sjeveru Kine život je izgubilo 166 rudara.
2005. - Izraelski mediji saopštile glavne tačke državnog plana izraelske političke partije Kadima.

Rođeni

1489 - Margareta Tudor, škotska kraljica
1757 - William Blake, engleski književnik, slikar i grafičar
1811 - Maksimilijan II, bavarski kralj
1820 - Friedrich Engels, njemački političar i filozof
1829 - Anton Rubinstein, ruski muzičar
1880 - Aleksander Blok, ruski pjesnik
1881 - Stefan Zweig, austrijski književnik
1907 - Alberto Moravia, italijanski književnik
1908 - Claude Lévi-Strauss, francuski etnolog i antropolog
1942 - Manolo Blahnik, španski modni designer za cipele

Umrli

1887 - Gustav Fechner, njemački fizičar, filozof, psiholog i književnik
1939 - James Naismith, kanadsko-američki izumitelj košarke
1967 - Wilhelmina I, holandska kraljica

Praznici

Dan nezavisnosti Albanije

[adacta]

Događaji

1864. - U Sand Creeku u američkoj drzavi Colorado jedinica pukovnika Johna Chivingtona je, u skladu s prećutnom politikom genocida vlade SAD nad Indijancima, masakrirala najmanje 400 Čejena i Arapahosa, koji su se predali i bila im je obećana zaštita na mjestu gdje su se ulogorili.
1890. - Otvoreno je zasjedanje prvog japanskog parlamenta.
1899. - Osnovan španski nogometni klub FC Barcelona.
1929. - Američki admiral Richard Byrd postao prvi čovjek koji je preletio Južni pol.
1943. - Održano Drugo zasijedanje AVNOJ-a u Jajcu, na kojem su prisustvovala 142 delegata.
1945. - Na trećem zasjedanju AVNOJ-a u Beogradu službeno ime Demokratska Federativna Jugoslavija (DFJ) je promjenjeno u Federativna Narodna Republika Jugoslavija (FNRJ), da bi konačno državna zajednica 7. aprila 1963. dobila ime Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija (SFRJ).
1947. - Ujedinjene nacije dale svoj glas za podjelu Palestine i formiranje nezavisne jevrejske države. Kasnije je od jevrejskog dijela formirana država Izrael (1948), a arapski dio je ušao u sastav arapske države Hašemitski Jordan (1950).
1975. - Bill Gates prvi put koristi ime "Micro-soft" (za mikroračunarski softver) u pismu Paulu Allenu.
1987. - Južnokorejski avion "Boeing 707" sa 115 putnika i članova posade srušio se iznad Burme. U Bahreinu je potom uhapšena jedna žena koja je priznala da je sjevernokorejski agent i da je postavila eksploziv u avion prema nalogu njene vlade kako bi bile onemogućene Olimpijske igre u Seulu 1988.
1990. - Vijeće Sigurnosti UN usvojilo rezoluciju o upotrebi svih mjera radi izbacivanja Iraka iz Kuvajta ukoliko se iračke trupe ne povuku do 15. januara 1991.

Na današnji dan davne 1877. godine Thomas Edison demonstrirao je prvi ručno pokretani fonograf - uređaj za snimanje i reprodukciju zvučnih zapisa. Zvuk je bio zabilježen na brazdi rotirajućeg valjka. Titranje igle, koja je klizila duž brazde, prenosilo se na membranu i pretvaralo u akustičke valove. Petnaestak godina kasnije zamijenio ga je gramofon.

Rođeni

1797. - Gaetano Donizetti, italijanski kompozitor;
1803. - Gottfried Semper, njemački graditelj;
1803. - Christian Doppler, austrijski fizičar;
1898. - Clive Staples Lewis, sjevernoirski pisac;
1932. - Jacques Chirac, francuski političar i državnik;
1939. - Matija Bećković, srpski pjesnik;
1948. - Geir Ellingsrud, matematičar;

Umrli

1643 - Claudio Monteverdi, italijanski kompozitor
1780 - Marija Terezija, nadvojvotkinja Austrije, carica Svetog Rimskog Carstva, kraljica Ugarske, Češke, Hrvatske i Slavonije
1852 - Ada King Lovelace, britanska matematičarka i prvi programer
1924 - Giacomo Puccini, italijanski kompozitor
1954 - Enrico Fermi, italijanski fizičar
2002 - Melih Cevdet, turski pisac

Praznici

Dan Republike bivše SFRJ

[adacta]

Događaji

1609. - Galileo Galilei po prvi put posmatrao i napravio crteže Mjeseca putem svog teleskopa.
1782. - Velika Britanija i SAD potpisale primirje i time završen Američki rat za nezavisnost.
1872. - Odigrana prva međunarodna nogometna utakmica u Hamilton Crescent kod Glasgowa na kojoj su intonirane himne Engleske i Škotske. Reprezentacije Engleske i Škotske igrale su 0:0.
1956. - Floyd Patterson postao najmlađi svjetski prvak u boksu.
1966. - Dan nezavisnosti Barbadosa.
1975. - Afrička država Dahomej promijenila naziv u Narodna Republika Benin.
1996. - Vlada i pobunjenici u afričkoj državi Sijera Leone potpisali sporazum o okončanju šestogodišnjeg građanskog rata.
1999. - U moru pored istočne obale Kine potonuo je putnički brod, što je preživjelo samo 22 od 302 putnika i člana posade.
2002. - Turska ukinula 15 godina dugo vanredno stanje na jugoistoku zemlje i time je završena era sukoba turskih snaga i kurdskih separatista, tokom kojih je poginulo oko 30.000 osoba.
2004. - Ken Jennings, višestruki šampion Jeopardya, poražen nakon 74 pobjede i time postigao najveći TV-dobitak game showa svih vremena s osvojenih 2.520.700 dolara.

Na današnji dan 30. godina prije Krista samoubojstvo je počinila egipatska kraljica Kleopatra. Bila je grčkog podrijetla i dolazila iz dinastije Ptolomejevića, a poznata je po svojim zavodničkim sposobnostima kojima je uspjela pridobiti naklonost i potporu Gaja Julija Cezara. Uz nju se vezuju mnoge afere i teorije zavjera. Sigurno je tek da je njenim samoubojstvom na nekoliko stoljeća nestala samostalna egipatske država.

Izgradnja prvog američkog podvodnog tunela započela je na današnji dan 1866. u Chicagu. Nakon tri godine rada dovršena je prometna cijev ispod rijeke, a troškovi izgradnje popeli su se na tada visokih 500.000 dolara. Tunel je imao dva traka i poseban dio za pješački prijelaz, no tek 1907. dopušten je redovit automobilski promet.

Godine 1924. poslana je prva prekooceanska slika putem radio signala. Richard H. Ranger izumio je uređaj pomoću kojeg se bežično mogu slati poruke na velikim udaljenostima i njegov se izum smatra ključnium u razvoju telefaksa kakvog danas poznajemo. Slika predsjednika Calvina Coolidgea usješno je poslana iz New Yorka u London, ali je komercijalna upotreba uređaja uslijedila tek nakon dvije godine.



Rođeni

1508 - Andrea Palladio, italijanski arhitekta i graditelj
1667 - Jonathan Swift, anglo-irski književnik
1817 - Theodor Mommsen, njemački historičar
1835 - Mark Twain, američki književnik
1869 - Gustaf Dalén, švedski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1912.
1870 - Frano Supilo, hrvatski političar i publicist
1874 - Winston Churchill, britanski političar i državnik
1889 - Edgar Douglas Adrian, britanski naučnik i liječnik
1935 - Hanifa Kapidžić-Osmanagić, bosanskohercegovačka književnica
1955 - Billy Idol, britanski pjevač
1965 - Ben Stiller, američki glumac
1975 - Adnan Gušo, bosanskohercegovački golman
1963 - Vesna Denčić, pisac, aforističar, urednik e-časopisa za satiru ETNA

1935- Emir Balić je legendarni bosansko-hercegovački skakač sa Mostarskog Starog mosta. Prvi put skočio je sa Starog mosta u šesnaestoj godini. Balić je posljednji put skočio sa Starog mosta 1996. godine u svojoj 63. godini života. 20 puta je učestvovao u zvaničnim takmičenjima, a sa svojom čuvenom 'lastom' pobijedio je 13 puta. Najtrofejnija je mostarska lasta. Četiri puta je bio drugi, a tri puta treći.
Sportista, sa čitavim nizom priznanja, ali i kinooperater, kasakader, bokser, padobaranac i logoraš. Iz poštovanja prema Starom, s novog nikada nije skočio. U Mostaru će, prema vlastitom priznanju, ostati živjeti do kraja svog života.

Umrli

1016 - Edmund II Željeznoboki (Eadmund II), engleski kralj
1900 - Oscar Wilde, irski pisac
1939 - Béla Kun, mađarski političar